Słodki smak w ujęciu Ajurwedy jest smakiem najważniejszym. Odpowiada za budowanie i odżywianie naszego ciała. Słodkie jest mleko matki, czyli nasz pierwszy pokarm. Dlatego kojarzymy ten smak z czymś bezpiecznym i przyjemnym. Dlatego jeśli mamy jakieś niezaspokojone potrzeby, na poziomie fizycznym bądź emocjonalnym, często odruchowo tego nasycenia szukamy w słodyczach. Jaka taka cukrowa kompensacja wpływa na poszczególne dosze?

Słodki balans Vaty

O zaburzenia Vaty we współczesnych świecie nietrudno. Słodki smak jest jedną z dróg do balansowania królowej wszystkich dosz. Jest jednak pewien warunek: to powinna być naturalna słodycz. Pochodząca z pełnoziarnistych zbóż, kasz, ryżu, warzyw i owoców.

Syntetyczny, mocno stężony cukier, nie będzie równoważyć Vaty. Jest odarty ze swoich właściwości odżywczych i jest go zdecydowanie za dużo. W zasadzie nieograniczony dostęp do cukru to stosunkowo nowa rzeczywistość.

Człowiek pierwotny miał okazję zjedzenia czegoś słodkiego, jak dobrał się do ula, w którym było trochę miodu. Później doszły pszenica, owoce, warzywa… i to było tyle. Jeszcze w XX w. słodycze były czymś bardzo odświętnym.

Dziś? Hulaj dusza, piekła nie ma.

Vata w labiryncie

Sztuczny, skondensowany słodki smak jest więc czymś, co towarzyszy nam od niedawna. Historia cukru w tej postaci to jednocześnie historia nasilających się chorób cywilizacyjnych, co nie jest przypadkowe.

Syntetyczny cukier, zaraz po kawie, w dłuższej perspektywie jest drugim najsilniejszym czynnikiem zaburzającym Vatę.

A skoro Vata odpowiada za układ nerwowy, układ pokarmowy, dobrostan psychiczny, krążenie, hormony i układ rozrodczy, to efekty tych zaburzeń można znaleźć na każdym kroku i w całym ciele. 

Cukier w przypadku Vaty działa bardzo podstępnie. Na krótką metę będzie ją balansował. Będzie miał działanie uziemiające. Sprawi, że rozedrgana i bujająca w obłokach Vata wyhamuje i poczucie grunt pod stopami. I byłoby to całkiem fajne odczucie, gdyby nie to, że najczęściej będzie to ugruntowanie w labiryncie. Cukier zamyka Vatę w miejscu, gdzie jest przytulnie, cicho i ciepło. Po chwili okazuje się jednak, że nie do końca wiadomo, jak z to miejsce opuścić.

Po początkowej fazie ukojenia pojawia się poczucie zagubienia i niemożności znalezienia wyjścia.

Zakwaszona Pitta

Cukier i Pitta to para innego rodzaju. Tej doszy nie ciągnie do snickersów i ptasiego mleczka. Swoją cukrową miłość kieruje przede wszystkim w stronę chleba oraz ziemniaków i różnych makaronów.

Jednocześnie Pitta ma tendencję do bycia zbyt zakwaszoną. Równowaga kwasowo-zasadowa u tej doszy ciąży w stronę kwasów. 

Nadmiar słodkich rzeczy w diecie to zakwaszenie będzie tylko podbijać. A to z kolei może prowadzić do rozwijania się różnych Pitta-dolegliwości: biegunki, zgagi czy problemów ze skórą. 

Kapha a węglowodany

Kapha ogólnie lubi jeść, ale wręcz ubóstwia wszystko co słodkie, zbożowe. To dosza, która ma te same właściwości, co słodki smak. Dlatego kiedy je dużo zbóż, słodkich warzyw i owoców, wytrąca się z równowagi. Staje się cięższa, letargiczna i rozleniwiona. Tak samo reaguje jej układ trawienny.

Nic dziwnego, że Ajurweda zaleca Kaphie zdecydowany umiar w kwestii słodkiego smaku w codziennej diecie.

Działaj holistycznie

Niezależnie od tego, jaką doszą jesteś, warto, żebyś zapamiętała jedną rzecz: cukier uzależnia. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że działa równie uzależniająco co kokaina czy heroina. To substancja psychoaktywna, powodująca uwalnianie dopaminy.

Dlatego czasem, by się wyrwać z labiryntu, w którym osadził Cię cukier, nie wystarczy silna wola. Jeśli czujesz, że ten temat jest dla Ciebie niepokojący, zbadaj się. Warto wiedzieć, na czym stoisz. A jeśli już masz problemy, u podłoża których leży cukier, poszukaj holistycznego wsparcia. Bo cukier oddziałuje równie mocno na ciało, umysł i ducha.

• Jeśli szukasz sposobów na zbalansowanie cukru we krwi, polecam Ci wpis poświęcony temu tematowi: 8 kroków balansowania cukru we krwi.
• Polecam także książkę „Zachcianki pod kontrolą”, bardzo spójną z ajurwedyjskim podejściem.